การที่ลูกน้อยจะเติบโตแข็งแรงและมีพัฒนาการที่สมบูรณ์รอบด้านนั้น โภชนาการก็ถือเป็นปัจจัยสำคัญต่อพัฒนาการของลูก เด็กที่ได้รับสารอาหารครบทั้ง 5 หมู่ในปริมาณที่พอเหมาะ จะมีการเติบโตที่ดี ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ โดยแหล่งสารอาหารเสริมที่สำคัญสำหรับช่วงวัยเด็กก็คือ “นม” โดยเฉพาะนมวัว แต่คุณแม่บางท่านก็มีความกังวลว่าการดื่มนมวัวจะทำให้ลูกเกิดอาการท้องอืด ท้องผูก และท้องเสียหรือไม่ มาหาคำตอบจากเรื่องนี้กันค่ะ

‘นมวัว’ ตัวการทำให้เกิดอาการขับถ่ายไม่เป็นปกติ?

คุณแม่ทุกคนล้วนทราบดีว่า นมวัวมีสารอาหารที่มีประโยชน์มากมายที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของลูก แต่บางครั้งก็อาจเคยได้ยินหรือประสบปัญหากับตัวเอง เรื่องการขับถ่ายไม่ปกติจากการดื่มนมวัว เช่น ท้องเสีย ท้องอืด และท้องผูก เรามาทำความเข้าใจสาเหตุ ข้อเท็จจริงของปัญหาเหล่านี้กัน

• ท้องเสียหลังการดื่มนม เนื่องจากในนมมีน้ำตาลแลคโตส ที่จำเป็นต้องใช้เอนไซม์แลคเตส (Lactase)ในการย่อย และเอนไซม์นี้มีอยู่น้อยในคนเอเชีย และลดลงเวลาที่เราโตขึ้น เมื่อเอนไซม์มีไม่เพียงพอในการย่อยน้ำตาลแลคโตส น้ำตาลแลคโตสจะถูกย่อยโดยแบคทีเรียในลำไส้ใหญ่แทน และกระบวนการนี้จะก่อให้เกิด แก๊ส และปฏิกริยาอินทรีย์จนก่อให้เกิดอาการท้องเสียได้
• ท้องอืดหลังการดื่มนม แท้จริงแล้วเมื่อเด็กดื่มนมไม่ว่าชนิดใด หรือดื่มน้ำในปริมาณมาก หรือเร็วเกินไป เด็กก็สามารถที่จะกลืนลมเข้าไปในกระเพาะอาหารได้ และสิ่งเหล่านี้เป็นสาเหตุทำให้ลูกน้อยไม่สบายตัว จากแก๊สในกระเพาะและอาจก่อให้เกิดความเครียดได้
• ท้องผูก ถ่ายแข็ง ท้องผูกในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การที่เด็กได้รับอาหารที่มีเส้นใยน้อยเกินไป (กินผัก ผลไม้ ในปริมาณน้อย) ดื่มน้ำน้อยเกินไป เกิดจากความผิดปกติของลำไส้ หรือจากการแพ้โปรตีนนม คุณแม่จำเป็นต้องสำรวจหาสาเหตุที่แท้จริง จากพฤติกรรมการกินของลูกก่อน และปรับอาหารลูกให้เหมาะสม การดื่มนมในปริมาณมากเกินไป ก็อาจเป็นสาเหตุให้เด็กรับประทานอาหารอื่นที่มีเส้นใยได้น้อยลง

ป้องกันอย่างไร? ไม่ให้เจ้าตัวเล็กท้องอืด ท้องเสีย และท้องผูก

เมื่อทราบสาเหตุของอาการ ขับถ่ายไม่ปกติแล้ว คุณแม่ก็สามารถจัดการปัญหาเหล่านี้ได้ ด้วยข้อปฏิบัติง่ายๆดังนี้ค่ะ

Tip 1 สังเกตลูกอย่างใกล้ชิด เนื่องจากสุขภาพที่ดีและภูมิคุ้มกันของลูก เริ่มต้นที่ระบบขับถ่าย แม่จำเป็นต้องแน่ใจว่าลูกมีการขับถ่ายที่ดี ต้องมีการสังเกตอยู่เสมอว่าลูกมีการขับถ่ายที่ปกติหรือไม่ และหาสาเหตุที่แท้จริง

Tip2 ดูแลเรื่องโภชนาการ เน้นอาหารที่หลากหลาย ครบ 5 หมู่ และอาหารที่อุดมด้วยเส้นใย เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ มะละกอ ลูกพรุน แก้วมังกร ข้าวกล้อง ซีเรียล ข้าวโอ๊ต และ ฝึกให้ลูกดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสมในแต่ละวัน หรือ 4 – 6 แก้วต่อวัน

Tip 3 รักษาความสะอาด ภาชนะต่างๆ ถือเป็นส่วนสำคัญ คุณแม่ควรดูแลเรื่องความสะอาดและสุขอนามัย เพื่อป้องกันเชื้อโรคต่างๆ เข้าสู่ร่างกายของเด็ก ฝึกนิสัยการล้างมือ ไม่เอามือเข้าปาก

Tip 4 ปรับให้ลูกดื่มนมเป็นเวลาและในปริมาณที่เหมาะสม น้ำตาลแลคโตส เป็นน้ำตาลที่เป็นอาหารจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้ มีส่วนช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดี แม้ว่าเด็กเอเชียจะมีปริมาณเอนไซม์แลคเตส อยู่น้อย แต่ร่างกายสามารถสร้างเอนไซม์นี้ได้เมื่อลูกดื่มนมเป็นประจำ คุณแม่จำเป็นต้องให้ลูกดื่มนมอย่างต่อเนื่อง เริ่มจากที่ละน้อยเพื่อให้ร่างกายเด็กสามารถปรับตัว

นอกจากนี้แล้วคุณแม่ก็อย่าลืมเอาใจใส่ และหมั่นสังเกตอาการต่างๆ อยู่เป็นประจำทุกวันเพื่อจะได้ป้องกันปัญหาการขับถ่ายของลูกน้อยได้ทันท่วงที เพียงเท่านี้คุณแม่ก็มั่นใจได้แล้วว่าลูกน้อยจะมีสุขภาพการขับถ่ายที่ดี และสามารถดื่มนมได้อย่างไร้กังวลค่ะ